روز بزرگداشت شيخ صدوق
يکي از بزرگترين مرزبانان حماسه جاويد و خدمتگزاران مکتب اهل بيت (ع) و از شاخص ترين دانشمندان جهان اسلام که عمر خود را در راه خدمت به فقه و حديث شيعه و پاسداري از فرهنگ مهدويت صرف کرد .
ابوجعفر محمدبن علي بن بابويه قمي ملقب به ( شيخ صدوق ) است که صف اول محدثين و علماي اثناعشر جاي دارد و به عنوان يکي از ارکان فقه شيعه به شمار مي رود.پس از گذشت ۱۰ قرن از وفات اين محدث بزرگ شيخ صدوق، برکات آثار و خدماتش باعث شده تا ۱۵ ارديبهشت را به عنوان روز بزرگداشت شيخ صدوق نامگذاري کنند.
زندگينامه شيخ صدوق
محمدبن علي بن حسين بن بابويه قمي مشهور به( شيخ صدوق ) در سالهاي ۳۰۶ يا ۳۰۷ هجري قمري در خاندان علم و تقوي در شهر مذهبي قم ديده به جهان گشود. پدر بزرگوار شيخ صدوق ،علي بن حسين بن موسي بن بابويه از علما و فقهاي بزرگ زمان خود بود.گرچه در آن روزگار، عالمان و محدثان بسياري در قم مي زيسته اند ولي پرچم هدايت و مرجعيت بر دوش اين عالم عابد و محدث زاهد يعني علي بن بابويه (پدر شيخ صدوق ) بوده است .
پدر شیخ صدوق دکه اي کوچک در بازار قم داشت و از طريق کسب و کار و در نهايت زهد و عفاف، امرار معاش مي نمود و در ساعاتي ديگر از روز در منزل خود به تدريس و تبليغ احکام و نقل روايات مي پرداخت .
جلالت شان و منزلت اين عالم رباني تا بدان پايه رسيد که امام حسن عسگري (ع) طي نامه اي، او را با لقب(شيخ ) ، (فقيه ) ،(معتمد) مورد خطاب قرار داده و توفيقات او را براي کسب رضاي پروردگار درخواست کرد.شيخ صدوق روزگار طفوليت و سنين جواني را در دامان علم و فضيلت و تقواي خانوادگي اش سپري کرد و تحت تعليم و تربيت پدر قرار گرفت، به گونه اي که به لحاظ تيزهوشي و حافظه فوق العاده قوي در مدتي کوتاه به قله هاي بلندي از کمالات انساني دست يافت و توانست در کمتر از بيست سالگي، هزاران حديث با سلسله سند آنها را حفظ نمايد و از همه مهمتر به آنها عمل نمايد.
يکي از حوادث مهم دوران زندگي شيخ صدوق، روي کارآمدن سلسله ايراني نژاد و شيعه مذهب (آل بويه) بود که بر بخش بزرگي از ايران، عراق و جزيره العرب تا مرزهاي شمالي شام فرمان مي راندند. وي در اين هنگام از قم به ري آمده و به درخواست " رکن الدوله ديلمي " در آنجا رحل اقامت گزيد. به نظر مي رسد علت اصلي اين دعوت و عزيمت، خلايي بوده که پس از هجرت شيخ کليني از ري به بغداد و سپس رحلت او پيش آمده بود و در حقيقت، وجود شيخ صدوق در ري مي توانست منشا برکات فراوان باشد.
آثار علمي شيخ صدوق
عصر شيخ صدوق را بايد " عصر احيا تنقيح حديث " ناميد زيرا پس از رحلت پيامبر اسلام، بازار جعل حديث رونق گرفت و کارخانه حديث سازي خلفا بکار افتاد و کساني پيدا شدند که بطور حرفه اي، احاديثي را جعل و به پيامبر و ائمه نسبت مي دادند.
از اين رو محدث بزرگوار (کليني ) که از (کلين) به (ري) هجرت کرده بود، در آنجا کتاب شريف کافي - اولين کتاب از مجموعه چهارگانه کتب روايي و حديثي شيعه - را نگاشت و حرکت علمي جديدي را در مکتب حديث نگاري اهل بيت عليهم السلام بنيانگذاري نمود که پس از او، " شيخ صدوق " بناي مستحکم ضبط و نشر حديث را بر آن بنياد نهاد.شيخ صدوق در راه جمع آوري احاديث، از بلخ تا بخارا، از کوفه تا بغداد، از مشهد تا نيشابور، و از آنجا تا مکه و مدينه سفر کرد و مشکلات فراواني را به جان خريد و با کوله باري از احاديث پيامبر و اهل بيت(ع)به ري بازگشت .
تاليفات شيخ صدوق:
۱- من لا يحضره الفقيه ۲- کمال الدين و اتمام النعمه ۳- کتاب امالي ۴- کتاب صفات شيعه ۵- کتاب عيون الاخبار امام رضا عليه السلام ۶- کتاب مصادقه الاخوان ۷- کتاب خصال ۸- کتاب علل الشرايع ۹- کتاب توحيد ۱۰- کتاب اثبات ولايت علي عليه السلام ۱۱- کتاب معرفت ۱۲- کتاب مدينه العلم ۱۳-کتاب مقنع در فقه ۱۴- کتاب معاني الاخبار ۱۵- کتاب مشيخته الفقيه ۱۶- کتاب عيون الاخبار
شيخ ابو جعفر محمد بن بابويه قمي معروف به شيخ صدوق پس از هفتاد و چند سال زندگاني پرافتخار و انجام مسافرتهاي طولاني و تصنيف ۳۰۰ جلد کتاب با ارزش، سرانجام در سال ۳۸۱ هجری قمری، در شهر ري چشم از جهان فرو بست و آرامگاهش امروز در شهر ري به نام ابن بابويه مشهور و موردتوجه شيعيان است.
منبع:بیتوته
